اولین گام در رنگ کردن مو انتخاب رنگ مو مناسب و درست استرنگ کردن مو قدمتی دیرینه دارد. انسانها از زمان های بسیار دور علاقه فراوانی به رنگ کردن مو هایشان داشته اند و با استفاده از گیاهانی مانند حنا موهایشان را رنگ می کردند. البته این علاقه تا امروز هم ادامه یافته است. تا چند سال قبل استفاده از رنگ مو به خصوص رنگ موهای شیمیایی بیشتر در بین زنان و آن هم برای پوشاندن موهای سفید رواج داشت.
رنگ مو
از هزاران سال پیش تاکنون مردم سرتاسر دنیا با استفاده از گیاهان و مواد معدنی موهایشان را رنگ می کنند. بعضی از این مواد طبیعی حاوی رنگدانه ( مثلا، حنا، پوسته ی سیاه گردو) هستند؛ در حالیکه مواد دیگر حاوی سفید کننده های طبیعی مو هستند یا باعث بروز واکنش هایی می شوند که رنگ مو را تغییر می دهند (مثل سرکه). رنگدانه های طبیعی معمولاً با رنگ کردن ساقه ی مو کار می کنند. بعضی از رنگدانه های طبیعی از طریق شامپوهای گوناگون روی سر باقی می مانند؛ ولی این شامپوها لزوما بی خطرتر از ترکیبات مدرن نیستند. به دست آوردن نتایج یکسان با استفاده از پیگمنت های طبیعی سخت است و بعضی از افراد به مواد موجود در شامپوها حساسیت نشان می دهند.
انواع رنگ مو
رنگ مو یک ماده ی شیمیایی است. نخستین محصول تجاری رنگ آمیزی مو در سال ۱۹۰۹ توسط شیمیدان فرانسوی به نام اوژن شولر با استفاده از پارا فنیل دی آمین ساخته شد. امروزه رنگ کردن مو یک کار بسیار محبوب است؛ انواع رنگ مو در زیر تعریف شده است:
۱. رنگ مو موقت
رنگ مو موقت یا نیمه دائمی امکان دارد باعث رسوب رنگ های اسیدی بر روی ساقه ی مو شود یا امکان دارد حاوی مولکول های رنگدانه کوچک باشد که می تواند با استفاده از مقدار اندکی پراکسید داخل ساقه ی مو حرکت کند. در بعضی از موارد، مجموعه ای از چند رنگدانه ی گوناگون وارد مو می شود تا کمپلکس بزرگتری را داخل ساقه مو تشکیل دهد. شستشوی سر با شامپو در نهایت رنگ موی موقت را از بین می برد. این رنگ موها حاوی آمونیاک نیستند به این معنی که ساقه مو در طول فرآیند رنگ کردن باز نمی شود و رنگ طبیعی مو وقتی رنگ شسته شود؛ حفظ می شود.
برای اینکه موهایتان را به صورت موقت رنگ کنید از اسپری رنگ مو موقت استفاده کنید
انواع رنگ مو های موقت
دو نوع رنگ مو موقت وجود دارد: رنگ مو رقیق و غلیظ. برای رنگ موهای موقت رقیق، موها را به رنگ های ملایمی درآورید ولی برای رنگ موهای موقت غلیظ باید موها را به رنگ های تیره تری در آورید. از روش های اعمال رنگ موقت مو استفاده از گچ مو، اسپری مو و رنگ خوراکی میباشد.
– رنگ خوراکی:
برای این که خودتان بتوانید در خانه رنگ مو موقت بسازید یک شیشه رنگ خوراکی را با نصف بطری نرم کننده مخلوط کنید و شیشه را تکان دهید. بعد موهای خود را بشویید و خشک کنید و با استفاده از یک براش، رنگ را به قسمت های مورد نظر موهای خویش بمالید و اجازه دهید ۳۰ تا ۴۵ دقیقه روی موهای شما بماند. رنگ خوراکی روی موهای دکلره شده، زیباتر می شود.
– اسپری رنگ مو:
برای این که موهای خود را به صورت موقت و زیبا رنگ کنید میتوانید از اسپری رنگ مو موقت استفاده کنید. برای استفاده از اسپری مو آنرا روی قسمت مورد نظر مو اعمال کنید فقط توجه داشته باشید که پیش از استفاده اسپری های رنگ مو باید مو ها تمیز و خشک باشند. برای این که اسپری رنگ مو تأثير بیشتری داشته باشد و رنگ موهای شما جذاب تر شود، اول اسپری رنگ سفید روی مو های خود بزنید و سپس رنگ موی دلخواهتان را روی موی خود اسپری کنید.
– گچ مو:
برای اینکه روی موهای شما هایلایت های زیبایی بوجود آید، از گچ مو استفاده نمایید اینگونه که گچ مو را روی موهای خود قرار داده و به طرف پایین بکشید و در آخر از اسپری تثبیت کننده استفاده کنید.
۲. رنگ مو نیمه دائمی
در رنگ نیمه دائمی مو، ماده، اکثراً مرکب از رنگینه های کمپلکسی کبالت یا کروم است که در یک حلال آلی حل شده اند. رنگینه های دائمی عموما رنگینه های اکسید شونده هستند. این رنگینه ها در مو نفوذ می کنند و بعد اکسید شده، محصول رنگینی تولید می کنند.
استفاده از روغن‌هایی که با رنگ مو ترکیب می‌شوند سبب درخشان شدن موهایتان میشود
۳. رنگ مو دائمی یا ثابت
لایه ی بیرونی ساقه ی مو یعنی کوتیکول آن باید پیش از این که رنگ دائمی داخل مو رسوب کند؛ باز شود. هنگامی که کوتیکول باز است؛ رنگ با قسمت داخلی مو یعنی قشر، واکنش می دهد تا رسوب کند یا رنگ طبیعی مو را از بین ببرد. اغلب رنگ موهای دائمی از یک فرآیند دو مرحله ای برای رنگ کردن مو استفاده می کنند (معمولاً این دو مرحله هم زمان اتفاق می افتند)؛ در مرحله ی اول رنگ اصلی مو از بین می رود و بعد رنگ جدید رسوب می کند. اساساً همین فرآیند در روشن کردن مو هم انجام می شود؛ غیر از این که رنگ مو به ساقه ی مو متصل می شود.
آمونیاک یک ماده ی شیمیایی قلیایی است که کوتیکول را باز می کند و این امکان را فراهم می کند رنگ مو به قشر مو نفوذ کند. هنگامی که رنگ موی دائمی همراه با پراکسید مورد استفاده قرار می گیرد؛ آمونیاک بعنوان یک کاتالیزور عمل می کند. از پراکسید بعنوان یک عامل باز کننده یا اکسید کننده استفاده می شود. باز کننده رنگ قبلی را از بین می برد. پراکسید پیوندهای شیمیایی موجود در مو را می شکند و گوگرد را آزاد می کند که همین عنصر باعث بوی مشخص رنگ مو می شود. از آنجایی که ملانین رنگ خود را از دست داده است؛ یک رنگ دائمی جدید به قشر مو متصل می شود.
گاهی برای از بین بردن بوی آمونیاک در رنگ مو از مواد خوشبو کننده استفاده می شود
تیوپ رنگ مو حاوی چه ترکیباتی است؟
یک تیوپ رنگ مو از مقادیر متعددی آمونیاک تشکیل شده است. آمونیاک، کوتیکول مو را باز نموده و به علت خاصیت قلیایی که دارد، مولکولهای رنگ را به کورتکس منتقل میکند. موادی که در یک تیوپ رنگ مو وجود دارد، عبارت است از: مواد رنگ کننده اکسیداسیون که کل موهای طبیعی را می پوشاند و مواد رنگی سایه که در موها تناژ ایجاد کرده و پوشش کمتری دارد. در تیوپ رنگ مو همچنین، مواد پاک سازی کننده سطحی که قدرت نفوذ رنگ را زیاد می کند وجود دارد. گاهی برای از بین بردن بوی آمونیاک در رنگ مو از مواد خوشبو کننده استفاده می شود. مواد زمینه رنگ مو با پایه محلول چربی در آب است که دارای مواد تقویت کننده بوده و رنگ را در سرتاسر مو پخش می کند. در واقع به لحاظ ساختاری یک تیوپ رنگ مو شامل دو چیز است:
۱- پایه رنگ مو ( رنگ اصلی و زمینه)
۲- تناژ رنگ مو ( سایه رنگ مو یا رنگ فرعی ترکیب شده با رنگ اصلی)
یکی از مهمترین نکات رنگ مو، دانستن سیستم شماره بندی رنگ موی منتخب شما است
معنای اعداد و حروف روی جعبه های رنگ مو چیست؟
گام اول در رنگ کردن مو انتخاب رنگ مناسب و درست است ولی رنگ ها معمولاً در قالب بسته هایی با اعداد و ارقام پیچیده به فروش می رسند و همین یکی از دلایل اصلی خراب شدن نتیجه کار است. رنگ مو حرفه ای معمولاً روی بسته بندی خود ترکیبی از اعداد و حروف را دارد که عبارتست از:
>> عدد قبل از خط کج (یا دش یا نقطه): شاخص سطح رنگ مو است.
>> رقم اول پس از خط کج یا نقطه: شاخص سایه رنگ مو است.
>> عدد بعدی پس از خط کج یا نقطه: شاخص بازتاب نور است.
دانستن درجه ی رنگ مو در انتخاب رنگ مو به شما کمک میکند
سطح رنگ مو
نخستین عددی که روی تیوب رنگ مو دیده می شود سطح رنگ (تیرگی/روشنایی) آنرا نشان می دهد. این عدد در واقع نشان می دهد که رنگ شما تا چه حدی روشن یا تیره است. همان طور که مشاهده می کنید رنگ مو ۱۰ سطح رنگی دارد که هرکدام نام مشخصی دارند تا به خوبی روشنایی یا تیرگی شان را نشان دهند. هرچه این عدد بیشتر می شود تناژ آن روشن تر می شود (به عنوان مثال عدد ۱: رنگ مشکی، عدد ۱۰: بلوند روشن). البته امکان دارد عدد های ۱۱ یا ۱۲ را هم روی جعبه ببینید که این رنگها معمولاً برای هایلایت کردن مو بکار می روند.
سیستم عددی شماره گذاری رنگ مو از طرف تمامی برند های حرفه ای تولیدکننده رنگ مو مورد استفاده قرار می گیرد و یک استاندارد جهانی است (به جز تناژ های اولیه و ثانویه که برای هر برند فرق می کند).
سایه های رنگ مو و بازتاب ها
فاکتور بعدی در انتخاب رنگ مو انتخاب تناژ یا سایه رنگی است که می خواهید داشته باشید. در نظر داشته باشید که انتخاب تناژ مناسب برای دستیابی به نتیجه دلخواه بسیار اهمیت دارد. تناژ یک رنگ بعد از خط کج یا نقطه مشخص می شود اگرچه که برندهای مختلف روش های گوناگونی را برای مشخص کردن تناژ های خود دارند ولی اصل در همه آن ها یکیست.
– سایه رنگ مو:
نخستین رقم پس از خط کج، به تناژ اصلی رنگ مو اشاره دارد که در واقع سایه افزون درون یک رنگ است. سایه رنگ در رنگ موی نهایی بیشتر دیده می شود. سایه رنگ مو مشخص می کند که نتیجه کار رنگ گرم باشد یا سرد. سایه رنگ می تواند سرد، گرم یا خنثی باشد و هر کدام از ارقام یک تا هشت است که پس از خط کج می آیند معنا و مفهوم خود را دارند که به شرح زیر است:
۱ – رنگ مو طبیعی (مناسب برای همه پوست ها)
۲– رنگ مو خاکستری (برای تناژ های پوست سرد)
۳– رنگ مو مات (برای تناژ های پوست سرد)
۴– رنگ مو طلایی (برای تناژهای پوست گرم)
۵– رنگ مو قرمز (برای تناژهای پوست گرم)
۶– رنگ مو ماهاگونی (برای تناژهای پوست سرد)
۷– رنگ مو بنفش (برای تناژهای پوست سرد)
۸– رنگ مو قهوه ای (برای همه تناژهای پوستی)
۹– رنگ مو آبی (برای تناژهای پوست سرد)
سایه رنگ مو مشخص می کند که نتیجه کار رنگ گرم باشد یا سرد
– بازتاب رنگ مو:
بازتاب رنگ مو عبارتست از:
۱. دومین (یا سومین) رقم پس از خط کج است
۲. این رقم به تناژ ثانویه اشاره دارد که در واقع بازتاب های رنگ مو هستند.
۳. بازتاب های رنگ مو در نتیجه نهایی کار کم تر دیده می شوند.
یکی از مهم ترین بخش‌های آرایش برای خانم‌ها رنگ مو است
– حروف رنگ مو:
همان طور که در بالا اشاره کردیم بعضی برندهای رنگ مو از حروف به جای اعداد استفاده می کنند که در اکثر موارد معنای زیر را دارند:
> N: طبیعی
> A: خاکستری
> V: بنفش
> R: قرمز
> B: قهوه ای
> G: طلایی
> C: مسی
> M: موکا
> W: گرم
> B: آبی
> C: خنک
> M: ماهاگونی
> NA: خاکستری طبیعی
> MB: قهوه ای طبیعی
> O: نارنجی
> OR: نارنجی/قرمز
> P: پلاتینی یا ارغوانی
معمولا سری اول رنگهای داخل کاتالوگ رنگ مو با سری طبیعی شروع میشود
– نمونه شماره گذاری های رنگ مو:
۱- عددهای دوتایی قبل از خط کج نشانگر این است که رنگ مو شدیداً قوی است و پوشش دهی خوبی برای موی سفید دارد. (به عنوان مثال ۳۳/۰۲ یک رنگ تیره به شدت قوی است)
۲- عدد دوتایی پس از خط کج (به طور مثال ۷/۲۲) نشان می دهد که سایه رنگ موبسیار قوی است.
۳- صفر پس از خط کج یعنی رنگ مو شما طبیعی با تناژ کم گرم است.
رنگ کردن مو در دوران بارداری ممنوع
از آنجایی که تحقیقات در این زمینه هنوز تکمیل نشده، نمی توان ادعا کرد که صد در صد رنگ مو تأثير مضری بر روی جنین دارد، ولی همانطور که می دانید پوست کف سر میتواند مقداری از مواد شیمیایی موجود در رنگ را جذب نموده و وارد جریان خون کند و از آنجایی که سه ماهه اول بارداری، زمان شکل گیری جنین بوده و جنین در این هنگام بسیار حساس و آسیب پذیر است، پس به زنان حامله توصیه می شود بهتر است که تا پایان دوران بارداری از رنگ های شیمیایی استفاده نکنند، بالاخص در سه ماه اول بارداری. این رنگها میتوانند سبب سقط جنین شوند، بنابراین استفاده از رنگ مو در زمان بارداری اصلاً توصیه نمی شود.
تغییر رنگ مو بعد از مرگ
رنگ موی اجساد دفن شده می تواند تغییر کند. مو حاوی مخلوطی از یوملانین قهوه ای تیره- زرد و فئوملانین قرمز است. یوملانین نسبت به فئوملانین از نظر شیمیایی ثبات کمتری دارد و در زمان اکسیداسیون سریع تر تجزیه می شود. رنگ مو در شرایط سخت سریع تر تغییر می کند. رنگ مو در وضعیت اکسیداسیون خشک (مثلا در شرایط تدفین در خاک، در شن یا در یخ) آهسته تر از شرایط احیاء مرطوب (مثلا دفن در تابوت های چوبی یا گچی) تغییر می کند.
انتخاب رنگ مو متناسب با رنگ پوست و چهره
قبل از این که نوع پوست خود را تست کنید، مطمئن شوید که از نور طبیعی استفاده می کنید، به دلیل آن که نور مصنوعی میتواند تغییرات ظاهری پوست شما را با توجه به تغییر رنگ جزئی ایجاد شده توسط انواع گوناگون لامپ ها تغییر دهد. برای بررسی سریع، ما توصیه می کنیم کف دست خویش را بالا ببرید و نگاهی به رگه ها در دست و مچ دست خود بیاندازید. درصورتی که رگهای شما یک رنگ آبی یا بنفش داشته باشند، پس شما پوست سرد دارید اگر رگه های سبز داشته باشید، شما دارای پوست گرم هستید. در صورتیکه واقعا نمیتوانید بگوئید که رگ های دست شما آبی هستند یا سبز، احیانا دارای پوست خنثی هستید. در ادامه شما را با انواع رنگ مو متناسب با رنگ پوستتان آشنا میکنیم:
– رنگ مو مناسب پوست سفید و سرد:
درصورتی که شما پوست سفید و خنک با رگ های آبی داشته باشید، با انتخاب رنگ مو طلایی، کاراملی، عسلی زیباتر خواهید شد. بلوند عسلی یا کاراملی نیز انتخاب خوبی برای کسانیست که پوست های زیتونی و خنثی دارند.
– رنگ مو مناسب برای پوست سبزه و گرم:
سایه های قهوه ای سرد مثل بلوطی، موچا، شکلات تیره و ابریشمی تیره برای افرادی که دارای پوست با زیر دست های گرم یعنی سبزه هستند بسیار عالی است. چنانچه دارای پوست متوسط با زیر دست های گرم هستید یک رنگ مو قهوه ای گرم مانند قهوه ای طلایی، عسلی را انتخاب کنید.
– رنگ مو مناسب پوست گندمی و خنثی:
در صورتیکه پوستی خنثی یا همان گندمی در زیر پوست خود دارید پس رنگ مو قرمز گرم، نسکافه ای، دودی و رنگ موهای فانتزی مثل صورتی برای شما مناسب اند.
خلاصه ای از آموزش رنگ کردن مو
برای این که نتیجه بهتری از رنگ کردن موهایتان در خانه بگیرید، پیش از رنگ کردن نوک موهایتان که دچار مو خوره شده است را کوتاه کنید رنگ کردن مو ها بطور معمول از پشت سر به ترتیب به جلو است به اینصورت که اول ساقه ها را رنگ زده ۵ سانت از ریشه موها فاصله می گذرایم بعد ار اینکه ۲۰ دقیقه گذشت ریشه را رنگ می کنیم. برای رنگ کردن موهایی که بیش از ۷۰ درصد سفیدی دارند از جلوی سر رنگ می کنیم و ریشه ها را نیز می زنیم. مقدار اکسیدانی که استفاده می شود برای هر رنگ یک تیوپ است ولی برای موهایی که حجم زیادی دارند بیش از یک تیوپ اکسیدان می ریزیم. رنگ مو بعد از مخلوط شدن با اکسیدان باید مثل خامه شل شده شود.
برای این که موها رنگ بگیرند اگر موهایتان نازک است رنگ مو باید ۳۰ دقیقه و اگر موهای ضخیم دارید رنگ مو باید ۴۰ دقیقه روی آن باشد. برای رنگ کردن موهای خاکستری و سفید بهتر است رنگ را از جایی که موی خاکستری یا روشن، بیشتر است مثل جلوی سر شروع کنید. برای جلوگیری از ریزش مو پس از رنگ کردن موها، موهایتان را با آب سرد یا آب ولرم آبکشی کنید.
توصیه های برای کاهش خطر رنگ مو
متخصصان پوست و مو توصیه می کنند افرادی که رغبت زیادی به استفاده از رنگ مو دارند سعی کنند از ترکیبات شیمیایی استفاده نکنند. بعلاوه بعضی از توصیه های عمومی در این زمینه به شرح ذیل است:
* اگرچه اکثر تبلیغات در خصوص رنگ مو حاکی از استفاده نکردن یا کم استفاده کردن از مواد شیمیایی در ترکیبات آن ها است ولی تمام این فرآورده ها با اسامی گوناگون و محصول کارخانه ها متفاوت دارای ماده شیمیایی یکسانی هستند که به جای آن میتوان از رنگ موهای گیاهی و یا فرآورده های مانند آن استفاده کرد.
* از مخلوط کردن ۲ نوع رنگ مو خودداری شود چون با این اقدام واکنش های شیمیایی قدرت می یابد و ماده حاصله از نظر شیمیایی خطرناکتر است.
* پیش از استفاده از یک نوع رنگ مو، این ماده روی پوست دست امتحان شود، تا نسبت به بروز حساسیت مثل علائم قرمز شدن، خارش و سوزش پوست مشخص شود.
* هیچوقت از رنگ مو شیمیایی برای رنگ کردن ابروها استفاده نکنید.
رنگ مو وضعیت طبیعی مو را دچار تغییر می کند و رطوبت آنرا از بین میبرد